در این جلسه از دوره آموزش مقدمات برنامه نویسی، قراره درباره مفهوم پایگاه داده با هم صحبت کنیم. پایگاه داده یا دیتابیس بخشی مهم از دنیای نرم افزار و برنامه نویسیه. به همین دلیل آشنایی با چیستی و چرایی دیتابیس درک بهتری از نحوه عملکرد نرم افزار به شما میده. در ادامه این مقاله درباره دیتابیس و انواع مختلف اون صحبت می‌کنیم. بیشتر از این مقدمه چینی نمیکنم و ازتون دعوت میکنم در ادامه این درس همراه من باشید.
مفهوم پایگاه داده – دیتابیس چیه؟!
قبل از هر چیز بهتره درباره معنی دیتابیس با هم صحبت کنیم. به عبارت ساده‌تر قصد داریم بفهمیم دیتابیس چیه؟!.
هر برنامه کامپیوتری برای اجرا شدن به یکسری اطلاعات نیاز داره. برای مثال برنامه مدیریت یک آموزشگاه، نیازمند اطلاعات درس، مدرس و دانشجویان هست. علاوه بر این باید اطلاعات شرکت در کلاس ها، تراکنش های مالی و… رو در بر بگیره. نکته مهم این هست که اطلاعات نرم افزار باید بعدها در دسترس باشه. یعنی کاربر سیستم باید بتونه بعدها از این اطلاعات گزارشگیری کنه.
حتما متوجه شدید که برای دست پیدا کردن به چنین هدفی لازمه این اطلاعات جایی در کامپیوتر ذخیره بشن. بعد از اینکه اطلاعات یکبار در جایی از حافظه ذخیره بشن، کاربر نرم افزار میتونه به این اطلاعات دسترسی داشته باشه. و در دوره‌های زمانی بعدی بر حسب نیاز از این اطلاعات گزارش گیری کنه.
انواع دیتابیس:
ذخیره اطلاعات نرم افزار در حافظه میتونه طبق یک قانون خاص باشه؛ و یا بدون هیچ قاعده و قانونی انجام بشه. برای مثال برای ذخیره کردن اطلاعات یک استاد میشه طبق یک نظم خاص و یا بدون هیچ نظمی اقدام کرد. برای ذخیره اطلاعات استاد بدون هیچ نظم مشخص؛ کافیه تمام اطلاعات استاد در یک قسمت قرار بگیره. اما اگه نظم مشخصی مد نظرمون باشه؛ بهتره اطلاعات فردی استاد از اطلاعات درس‌ها و کلاس‌ها تفکیک بشه.
با توجه به این توضیحات میشه گفت به طور کلی دو نوع پایگاه داده وجود داره:
- دیتابیس‌هایی که طبق یک نظم و قانون مشخص سازماندهی شدن. که اصطلاحاً تحت عنوان SQL Base Database شناخته میشن.
- دیتابیس‌هایی که بدون هیچ نظم مشخص، و فقط به عنوان محلی برای ذخیره اطلاعات سازماندهی شدن. اصطلاحاً به عنوان No SQL Database میشناسیم.
هر دو نوع این دیتا بیس ها کاربردهای مخصوص به خودشون رو داشته و در موارد مختلفی قابل استفاده هستند. معمولا برای طراحی نرم افزارهایی که اهداف مشخصی رو پوشش میدن از دیتابیس های SQL Base استفاده میشه. درحالی که برای دست پیدا کردن به روابط پنهان درباره یک یا چند چیز بهتره از دیتابیس‌های No SQL استفاده بشه.
برای مثال برای پیدا کردن رابطه میزان فروش و محل قرارگیری محصول؛ استفاده از دیتابیس های no sql انتخاب بهتریه. همچنین برای ذخیره اطلاعات دوربین های کنترل سرعت دیتابیس No SQL انتخاب مناسب تری هست.
تفاوت دیتابیس و بانک داده:
علاوه بر دیتابیس، مفهوم دیگه‌ای به اسم بانک داده هم وجود داره که شناختش خالی از لطف نیست. این ساختار از چند دیتابیس تشکیل میشه. این ساختار در بسیاری از موارد و زمانی که سنجش و رهگیری رفتار کاربر مد نظر باشه، استفاده میشه. برای مثال فرض کنید تاثیر مصرف ماکارانی در ابتلا به بیماری قلبی رو بررسی کنید. در این صورت نمی‌تونید با تکیه بر تعداد محدودی از داده‌ها به نتیجه برسید. در نتیجه بهتره وضعیت مصرف ماکارانی در سبد غذایی کل کشور و یا کشورهای همسایه رو بررسی کنید. به این ترتیب شما به بیش از یک دیتابیس نیاز دارید. استفاده از این ساختار در چنین مواقعی کاربرد داره.
نکات پایانی درباره مفهوم پایگاه داده – جمع بندی:
در این درس درباره مفهوم دیتابیس با هم صحبت کردیم. حالا که با مفهوم دیتابیس و انواع اون آشنا شدید، ممکنه این سوال در ذهنتون ایجاد بشه که باید چه دیتابیسی رو برای کار انتخاب کنید. در این مورد باید بگم که زبان برنامه نویسی شما و پروژه ای که در حال کار روی اون هستید به شدت تعیین کننده‌ان. به این معنی که بعضی پروژه‌ها واقعا نیازمند استفاده از دیتابیس‌های No SQL و بانک‌ها هستن. درحالی که برای بعضی از پروژه‌ها حتما باید از دیتابیس‌های SQL Base استفاده کرد.
علاوه بر این اگه زبان برنامه نویسی شما سی شارپ و یا یکی از زبان‌های برنامه نویسی شرکت مایکروسافت هست؛ بهتره از Sql Server استفاده کنید. در غیر اینصورت استفاده از My sql Server گزینه مناسبیه. توی پرانتز بگم که Sql Server و My Sql Server نرم افزار مدیریت دیتابیس هستند. اما معمولا به طور متداول این دو نرم افزار رو به عنوان دیتابیس میشناسیم.
